Pengenalan dan sejarah

Asal usul perkataan "Bongai" mempunyai beberapa tafsiran yang menarik. Secara asasnya, nama Bongai ini dikatakan berasal daripada gabungan dua perkataan iaitu "bong" dan "aye." Dalam konteks ini, "bong" membawa maksud seseorang yang dihormati, manakala "aye" bermakna "saya." Walaupun pelbagai pandangan wujud tentang asal perkataan ini, perkara yang lebih utama ialah keunikan seni persembahan Bongai itu sendiri. Bongai telah diterima sebagai identiti lagu rakyat di Negeri Sembilan kerana keindahan dan keunikannya. Berbeza daripada nyanyian rakyat lain, persembahan Bongai biasanya dilakukan di tempat khas untuk menonjolkan keistimewaannya agar dapat dilihat dengan lebih menarik.

Bongai merupakan satu bentuk seni yang cukup dikenali dalam kalangan masyarakat di Negeri Sembilan dan dianggap sebagai lagu tradisional. Ia setaraf dengan “Dondang Sayang” di Melaka dan “Ghazal” di Johor. Secara ringkas, "berbongai" merujuk kepada kegiatan berbalas pantun yang dinyanyikan dalam bentuk lagu oleh para pelakonnya. Bongai adalah sejenis lagu rakyat tradisional Negeri Sembilan yang boleh dinyanyikan secara solo, berduet, atau beramai-ramai. Walau bagaimanapun, dalam persembahan, hanya satu individu boleh menyanyi atau mengusik ketika pasangan atau lawannya sedang menyanyi.

Fungsi dan Peranan

Peranan Muzik Bongai dalam persembahan:

Identiti Budaya: Mencerminkan warisan budaya dan adat masyarakat Negeri Sembilan.

Hiburan dalam Majlis Keraian: Menjadi elemen hiburan dalam majlis perkahwinan, kenduri, dan acara tradisional.

Penyampaian Nilai dan Nasihat: Menyampaikan nasihat dan pengajaran hidup melalui lirik dan pantun spontan.

Mengukuhkan Ikatan Komuniti: Menggalakkan interaksi sosial dan mempererat hubungan antara anggota masyarakat.

Pemeliharaan Seni Pantun: Memelihara seni pantun tradisional melalui persembahan yang kreatif dan spontan.

Busana/ Aksesori

-

Peralatan/ Bahan-Bahan

Persembahan Bongai tidak memerlukan lokasi khusus dan boleh dilakukan di dalam rumah atau di kawasan terbuka yang dapat didengari serta dilihat oleh penonton. Biasanya, serambi atau ruang depan rumah digunakan sebagai tempat untuk mengadakan persembahan Bongai. Tempat ini tidak perlu dihias secara berlebihan; hanya hamparan tikar mengkuang sudah memadai.

Kaedah / Cara Penyediaan/ Cara Persembahan

Para penggiat Bongai biasanya duduk bersila sambil menyanyi atau memainkan alat muzik yang diperlukan. Terdapat pelbagai jenis alat muzik yang digunakan dalam persembahan ini, bergantung kepada kesesuaian persembahan dan keperluan penyanyi. Antara alat muzik yang sering digunakan ialah rebana, gong, gendang, salung, dan tumbuk kalang. Dalam persembahan Bongai, terdapat beberapa irama khas yang dinyanyikan, antaranya ialah irama Anak Bocek, Petaseh, Budu Landai, Cantik Manih, dan Compokai.

Lirik lagu Bongai memiliki keindahan dan keunikan yang tersendiri. Salah satu aspek yang menarik adalah pantun dalam Bongai sering dicipta secara spontan ketika pembongai sedang menyanyi. Inilah yang menjadikan muzik Bongai begitu indah dan mempunyai ciri khasnya tersendiri, sehingga ia diangkat sebagai lagu tradisional bagi masyarakat Negeri Sembilan.

Tema yang sering diketengahkan dalam persembahan muzik Bongai termasuklah usik-mengusik, kasih sayang, asam garam kehidupan berumah tangga, dan kehidupan masyarakat sekampung. Ini bermakna para pembongai akan mencipta serta menyanyikan lagu berdasarkan tema yang dimulakan oleh penyanyi pertama atau individu yang memulakan pantun. Dahulu, Bongai sangat popular dalam kalangan masyarakat Negeri Sembilan, terutama sekali dalam majlis-majlis keraian.

Tokoh dan Pencapaian

-

Sumber Rujukan

Bahan Bacaan

Mohd Zin Mohd Sahid. (1998). Pengenalan Ringkas:Bongai. Lagu Tradisional Negeri Sembilan. Unit Pemuliharaan dan Penyelidikan, Pejabat Kebudayaan dan Kesenian Negeri Sembilan. https://www.malaycivilization.com.my/omeka/files/original/3cfd41b6fc59af08c3352f0899f6db3c.pdf

Siti Noor Diyana, Mohd Shaari (2019) Muzik Tradisional Bongai di Kuala Pilah, Negeri Sembilan. Final Year Project thesis, Universiti Malaysia Kelantan (UMK).