Pengenalan dan sejarah

Kuih bulan berasal dari China, dan sejarahnya berkait rapat dengan Perayaan Pertengahan Musim Luruh yang disambut setiap tahun pada hari ke-15 bulan ke-8 dalam kalendar lunar. Perayaan ini menandakan berakhirnya musim menuai dan diiringi dengan sambutan memandang bulan, sebagai simbol kelimpahan dan kesyukuran. Kuih bulan, yang mempunyai bentuk bulat seperti bulan purnama, melambangkan kesempurnaan dan kebersamaan dalam budaya Cina.

Di Malaysia, kuih bulan dibawa masuk oleh pendatang Cina dan menjadi sebahagian daripada warisan budaya tempatan. Selama bertahun-tahun, ia berkembang dan disesuaikan dengan citarasa serta kreativiti masyarakat Malaysia, menjadikannya hidangan yang lebih unik dan menarik.

Jenis-Jenis Kuih Bulan

Kuih bulan hadir dalam pelbagai jenis dan perisa, mencerminkan kepelbagaian budaya dan citarasa rakyat Malaysia. Antara yang paling popular adalah:

Kuih Bulan Tradisional: Kuih bulan tradisional biasanya mempunyai kulit yang lembut dan nipis, dan isinya terdiri daripada pes kacang merah, pes teratai, atau pes biji teratai. Ada juga versi yang mengandungi telur masin di tengahnya, yang menambah kelazatan serta tekstur yang berbeza.

Kuih Bulan Snow Skin: Versi ini lebih moden dan berbeza daripada kuih bulan tradisional kerana kulitnya tidak dibakar, tetapi dibuat daripada doh yang kenyal seperti mochi. Kuih bulan snow skin sering kali diwarnakan dengan warna-warna menarik dan diisi dengan pelbagai jenis perisa seperti coklat, durian, atau teh hijau.

Kuih Bulan Fusion: Seiring perkembangan zaman, kuih bulan turut mengalami inovasi dari segi rasa dan penyediaan. Kuih bulan fusion biasanya mempunyai perisa moden seperti keju, kopi, coklat, dan pandan. Ia menggambarkan adaptasi kuih bulan dengan selera tempatan serta kreativiti pengusaha kuih di Malaysia.

Fungsi dan Peranan

erikut adalah peranan kuih bulan di Malaysia dalam bentuk point form:

Simbol Budaya dan Tradisi

• Kuih bulan memainkan peranan penting dalam perayaan Pertengahan Musim Luruh, melambangkan kesempurnaan, keharmonian, dan kelimpahan. Ia menjadi sebahagian daripada tradisi masyarakat Cina di Malaysia dan turut dihargai oleh masyarakat pelbagai kaum.

Mempererat Ikatan Sosial

• Kuih bulan sering dijadikan hadiah atau dikongsi dengan rakan dan keluarga semasa perayaan, membantu mempererat hubungan antara keluarga serta mempromosikan semangat komuniti dan persahabatan

Pembangunan Ekonomi Tempatan

• Pembuatan dan penjualan kuih bulan memberi peluang ekonomi kepada peniaga dan pengusaha makanan di Malaysia, terutamanya semasa musim perayaan. Inovasi dalam perisa dan bentuk kuih bulan juga membantu memacu industri makanan tempatan.

Peralatan/ Bahan-Bahan

Penggunaan Bahan-Bahan Halal

• Bahan Asas Halal: Tepung gandum, gula, minyak, dan telur perlu diperoleh daripada sumber yang disahkan halal. 

• Isi Halal: Kuih bulan biasanya diisi dengan pes kacang merah, pes teratai, atau kacang hijau. Untuk kuih bulan halal, pes ini mesti daripada sumber halal. Bahan tambahan seperti telur masin juga perlu dari pembekal yang disahkan halal.

• Lemak Halal: Penggunaan lemak dalam kuih bulan tradisional mungkin berasal daripada haiwan. Dalam kuih bulan halal, lemak daripada haiwan yang tidak disembelih secara Islam atau babi harus digantikan dengan minyak sayuran atau lemak haiwan yang halal.

• Variasi Halal: Kuih bulan halal boleh didapati dalam pelbagai rasa yang memenuhi keperluan masyarakat Muslim. Selain pes teratai dan kacang merah, perisa lain yang popular termasuk durian, pandan, dan coklat.Pewarna dan perisa yang digunakan juga mesti disahkan halal

• Menghindari Alkohol: Alkohol kadangkala digunakan dalam kuih bulan tradisional untuk menambah aroma. Untuk memastikan kuih bulan halal, penggunaan alkohol harus dielakkan. Alternatifnya, bahan halal lain boleh digunakan untuk menambah aroma dan rasa.

• Resipi Kreatif dan Halal: Pengusaha kuih bulan halal sering bereksperimen dengan resipi baru yang mematuhi piawaian halal. Contohnya, inovasi menggunakan bahan moden seperti coklat, kacang, kopi, dan buah-buahan tempatan untuk menghasilkan variasi rasa baru tanpa mengorbankan aspek halal.

• Varian Kesihatan: Selain halal, pengusaha juga boleh menawarkan varian lebih sihat seperti kuih bulan rendah gula atau menggunakan bahan organik yang juga mematuhi piawaian halal.

Kaedah / Cara Penyediaan/ Cara Persembahan

. Penyediaan Kulit Kuih Bulan:

• Dalam mangkuk besar, campurkan tepung gandum, sirap gula, minyak sayuran, dan air alkali.

• Uli campuran sehingga menjadi doh yang lembut dan licin. Tambah sedikit air jika perlu, tetapi pastikan adunan tidak terlalu basah.

• Rehatkan adunan selama kira-kira 30 minit.

2. Penyediaan Isi Kuih Bulan:

• Sediakan pes kacang merah, biji teratai, atau pes lain yang diingini. Pes ini boleh dibuat sendiri atau dibeli dari kedai.

• Bahagikan pes menjadi bebola kecil seberat kira-kira 50g setiap satu.

• Jika menggunakan kuning telur masin, letakkan satu kuning telur di tengah-tengah pes dan balut dengan pes tersebut sehingga tertutup sepenuhnya.

3. Pembentukan Kuih Bulan:

• Ambil sedikit adunan kulit (kira-kira 30g) dan leperkan adunan tersebut menjadi bulatan nipis.

• Letakkan bebola isi di tengah-tengah kulit yang dileperkan tadi, kemudian balut isi dengan kulit adunan, pastikan semua bahagian ditutup dengan sempurna.

• Masukkan doh yang telah dibalut ke dalam acuan kuih bulan. Tekan dengan kuat supaya kuih bulan terbentuk dengan corak yang cantik.

4. Membakar Kuih Bulan:

• Panaskan ketuhar pada suhu 180°C.

• Letakkan kuih bulan yang sudah dibentuk di atas dulang pembakar yang dialas dengan kertas parchment.

• Sapu sedikit air di permukaan kuih bulan untuk mengelakkan kulitnya daripada kering ketika dibakar.

• Bakar kuih bulan selama kira-kira 10 minit, kemudian keluarkan dan sapukan kuning telur pada permukaannya.

• Masukkan kembali ke dalam ketuhar dan bakar selama 10-15 minit lagi sehingga kuih bulan berwarna perang keemasan.

5. Penyimpanan Kuih Bulan:

• Setelah kuih bulan sejuk, simpan dalam bekas kedap udara selama 1-2 hari sebelum dimakan. Ini membolehkan kulit kuih bulan menjadi lembut dan menyerap rasa dari isi di dalamnya.

Sumber Rujukan

1. Bahan Bacaan

1. Alan Teh Leam Seng (2019). Enchanting origin of Mooncake festival. New Straits Times Online. 

https://www.nst.com.my/news/nation/2019/09/521006/enchanting-origin-mooncake-festival

2. Berrnama. (2023). Kuih Bulan Halal dapat permintaan dari masyarakat Tionghua. Bernama.Com. https://www.bernama.com/bm/news.php?id=2229698

3. Nicholas Ng. (2021). The History of Mooncakes and the Mid-Autumn Festival. Food For Thought. Dining, Drinks and Finer Things. https://foodforthought.com.my/the-history-of-mooncakes-and-the-mid-autumn-festival/
   
   

2. Tokoh (jika ada temu bual tokoh) - TIADA