Pengenalan dan sejarah

Negeri Sembilan merupakan sebuah negeri yang unik di Malaysia  dari segi sistem sosialnya. Salah satu aspek budaya yang paling penting ialah adat Perpatih yang mempengaruhi banyak aspek kehidupan masyarakat khususnya soal pemilihan harta pusaka. Dalam masyarakat Adat Perpatih, harta pusaka terbahagi kepada dua jenis utama, iaitu 

(1) Pusaka Tinggi: 

(i) Harta turun-temurun, terutamanya tanah adat. (ii)Tidak boleh dijual atau dipindah milik kepada orang luar. (iii) Diwariskan kepada anak perempuan dalam suku. (iv)Simbol kestabilan dan kesinambungan suku.

(2) Pusaka Rendah: (i) Harta diperoleh melalui usaha peribadi. (ii)Boleh diwariskan kepada sesiapa sahaja. (iii) Tidak terikat kepada adat keturunan matrilineal.

Fungsi dan Peranan

Di bawah adalah fungsi dan peranan utama adat memilih keturunan dalam adat Perpatih: 

Memastikan kestabilan sosial: mengatur pewarisan harta dengan teratur, mengelakkan konflik keluarga. 

Memastikan penggantian keturunan: Meninggalkan harta kepada anak perempuan memastikan harta itu kekal dengan suku. 

Memelihara aset warisan: Tanah tradisional tidak boleh dijual atau dipindah milik kepada orang luar, dengan itu memastikan pemuliharaan aset suku kaum. 

Menjaga kebajikan wanita: Memberi wanita kedudukan penting sebagai pewaris harta. 

Memperkukuh peranan pemimpin tradisional: Pemimpin tradisional bertindak sebagai penjaga dalam perkongsian warisan. 

Elakkan pertikaian: Sistem ini jelas mengurangkan konflik  keluarga mengenai pewarisan harta.  

Mengekalkan identiti budaya: Warisan membantu mengekalkan tradisi dan identiti budaya masyarakat.

Busana/ Aksesori

-

Peralatan/ Bahan-Bahan

-

Kaedah / Cara Penyediaan/ Cara Persembahan

Berikut adalah pola atau kaedah adat memilih pusaka dalam Adat Perpatih:

Sistem Matrilineal (Nasab Ibu): Pewarisan harta melalui keturunan ibu; anak perempuan menjadi pewaris utama.

Pewarisan kepada Anak Perempuan: Harta diwariskan kepada anak perempuan untuk memastikan kesinambungan suku.

Pusaka Tinggi dan Pusaka Rendah:

Pusaka Tinggi: Harta turun-temurun, diwariskan kepada wanita, tidak boleh dijual atau dipindah milik.

Pusaka Rendah: Harta peribadi yang boleh diwariskan kepada sesiapa, termasuk anak lelaki.

Peranan Wanita: Wanita lebih tua menentukan pewaris sah dalam suku.

Pemantauan Pemimpin Adat: Pembahagian pusaka diawasi oleh Buapak dan Undang untuk memastikan adat dipatuhi.

Keutamaan Tanah Adat: Tanah adat penting, diwariskan kepada wanita dalam suku, dan tidak boleh dipindah milik kepada orang luar.

Jika Tiada Anak Perempuan: Harta diwariskan kepada saudara perempuan terdekat; pemimpin adat menentukan pewaris.

Pertimbangan Sosial dan Adat: Pewarisan harta mempertimbangkan kelangsungan sosial dan tradisi adat.

Penyelesaian Pertikaian: Pemimpin adat menyelesaikan pertikaian pewarisan melalui perundingan dan konsensus.

Tokoh dan Pencapaian

-

Sumber Rujukan

Bahan Bacaan

Rosiswandy Bin Mohd. Salleh. (2024).Sejarah Pengamalan Adat Perpatih Di Negeri Sembilan. Jabatan Muzium Malaysia. 

Norazit, Selat (1997) Adat : antara tradisi dan kemodenan / Norazit Selat. Meniti Zaman: Masyarakat Melayu antara tradisi dan moden. pp. 33-46.

Norazit, Selat (1982). Konsep Pusaka di dalam Adat Perpatih. Satu catatan ringkas. Purba, Journal Persatuan Muzium Malaysia.

Nordin Selat, 1976. Sistem Sosial Adat Perpatih. Kuala Lumpur: Utusan Publications & Distributors Sdn. Bhd.