Busana penari tarian Berasik lazimnya menggunakan pakaian tradisional masyarakat etnik Bisaya yang terdiri daripada baju berwarna hitam dengan hiasan

les berwarna emas serta manik-manik berjuntai. Baju ini akan dipadankan dengan

kain sarung panjang (skirt) untuk penari wanita dan seluar panjang untuk penari

lelaki. Kebiasaanya, penari lelaki akan dipakaikan dengan ‘Salindang Songkit’ iatu

samping dari material kain songket. Busana ini turut dilengkapkan dengan

pemakaian ‘Sawit’ iaitu kain selempang berwarna merah yang dilapisi aluminium

berbentuk bulat seakan-akan kepingan syiling perak. Sawit ini dipakaikan secara

bersilang pada bahu setiap penari. Namun begitu, keunikan busana tarian ini

adalah pada ragam hias aksesorinya yang sarat dan kompleks kerana, penari

wanita sahaja mempunyai lebih kurang 12 jenis perhiasan dan lelaki pula

mempunyai tujuh (7) jenis.

Bagi aksesori kepala, penari wanita akan dipakaikan dengan ‘Pisanggul’ iaitu

gandik kepala dengan juntaian manik atau bunga kecil pada setiap hujung bucu

gandik tersebut sehingga ke paras belakang dada. Bersama-sama Pisanggul akan

diletakkan ‘Kubamban’ iaitu sejenis hiasan bunga-bungaan yang disusun mengikut

bentuk atas kepala penari. Untuk penari lelaki, hiasan kepala hanya menggunakan

‘Tajuk’ iaitu tanjak yang diperbuat daripada kain songket. Selain itu, setiap penari

(lelaki dan wanita) wajib dipakaikan hiasan dahi yang dinamakan ‘Sarabang’ iaitu

perhiasan yang diperbuat daripada perak dan dipasang mengikut bentuk

kedua-dua belah kening dengan memaparkan corak ukiran bintang.

Pada bahagian leher pula, setiap penari juga akan dipakaikan dengan kalungan

rantai yang dikenali sebagai ‘Kotol’. Kemudian perhiasan tangan pula dikenali

sebagai ‘Golong Longon’ iaitu gelang yang diperbuat daripada perak atau

kepingan aluminium berukir dengan cetakan motif bunga. Akhir sekali adalah

pemakaian aksesori pinggang penari yang dikenali sebagai ‘Aut’ iaitu tali pinggang

besi bewarna emas untuk lelaki dan tali pinggang perak berbentuk bulat untuk

penari wanita. Selain itu, semua penari lelaki dan wanita akan membawa props

sapu tangan yang berwarna-warna terdiri daripada warna hijau, merah dan

kuning.

Alat Muzik

Irama atau muzik yang mengiringi persembahan tarian ini dikenali sebagai “rentak

Berasik,” dan dimainkan menggunakan ensembel instrumen tradisional yang terdiri daripada gong, kulintangan, dan gendang. Set gong yang digunakan merangkumi

lima jenis, iaitu gong “Maginsarok,” gong “Mangilambat,” gong “Managongo,”

Canang 1, serta Canang 2. Sementara itu, instrumen kulintangan terdiri daripada

lapan hingga sepuluh unit anak kulintangan, diiringi pula oleh paluan kompang

yang diketuk menggunakan dua kayu pemukul yang dikenali sebagai “Tabuh” atau

“Baloh”. Kebiasaannya, pengendali alat muzik ini ialah golongan lelaki yang

disebut sebagai kumpulan “Bagandang” khususnya dalam kalangan belia.

Peralatan Ritual

1. Sangkuban

Struktur dihiasi bunga-bungaan dan daun kelapa sebagai tempat

persembahan kepada makhluk halus.

2. Hidangan Ritual

Beras kuning, semangkuk air, telur, halia merah, ketupat, sirih dan pinang.

3. Biduk

Perahu kecil yang melambangkan perjalanan spiritual makhluk halus

Tarian ini dipersembahkan secara berpasangan antara penari lelaki dan wanita, dengan jumlah pasangan biasanya antara empat (4) hingga lapan (8) pasangan.

Pergerakan asas tarian ini menekankan gerakan tangan yang melambai-lambai,

menyerupai pergerakan burung Simpapataan (dikenali sebagai burung murai),

yang dilaksanakan dalam formasi pola lantai berbentuk bulatan. Dalam

membentuk formasi ini, terdapat tujuh (7) variasi gerakan tarian Berasik yang

digunakan.

Variasi pertama, Tangan Melambai, melibatkan pergerakan melambaikan tangan

secara lembut sambil memegang sapu tangan yang diangkat sehingga paras

pinggang. Variasi kedua, Silat Gayung, memperlihatkan pergerakan silat yang

tangkas dengan posisi tubuh bergerak ke samping kanan dan kiri. Seterusnya,

Insud-Insud merujuk kepada gerakan menyeret kaki secara bergantian ke samping

kiri atau kanan, dengan tapak kaki diseret dalam bentuk bukaan "V", iaitu tumit

kaki bertemu manakala bahagian hujung ibu jari dijarakkan sejengkal. Variasi

keempat, Itik Berenang Maju, menampilkan gerakan menyamping ke kanan sambil

kedua-dua tangan diletakkan ke sisi bahagian kiri pada paras pinggang.

Variasi kelima, Itik Berenang Mundur, pula melibatkan gerakan menyamping ke kiri

dengan tangan berada di sisi bahagian kanan separas pinggang. Seterusnya,

Liput-Liput merujuk kepada pergerakan pusingan setempat dengan langkah-

langkah kecil ke hadapan dan ke belakang. Akhir sekali, Gakud Manukad

memperlihatkan postur tubuh menunduk sambil kaki disilangkan dalam bukaan

satu atau dua kaki lebar, di mana sekiranya kaki kanan berada di hadapan, kaki

kiri akan disilangkan ke belakang, dan sebaliknya. Kesemua ragam asas yang

dinyatakan ini menjadi asas kepada pergerakan tarian, namun dalam

perkembangan kontemporari, pelbagai variasi gerak dan pengolahan baharu turut

diperkenalkan bagi menjadikan persembahan ini lebih menarik serta relevan untuk

tatapan umum.

Nama Informan: Tuan Hj Piting b. Abus

b) Alamat (Isi yang berkaitan): Laman Seni, Tuan Jamil bin Mijin, Kg Tarat

Padas Damit, 89800 Beaufort, Sabah