Maklumat Seni Budaya

Gerbang Maklumat Seni Budaya

Selami dunia seni dan budaya yang penuh warna-warni! Dari warisan tradisional hingga karya kontemporari, temui keunikan yang mencerminkan identiti dan jati diri bangsa

Terokai Seni Budaya

Gerbang Utama Seni BudayaGerbang Maklumat

PUTU/PIUTU

Makanan Tradisional

Kampung Kabogan Baru, 91308 Semporna, Sabah

Gambar

0

Video

tiada

Pelawat Hari ini

6

Jumlah Pelawat

467

Pengenalan dan sejarah

PENGENALAN DAN SEJARAH

Putu atau Piutu adalah makanan tradisional yang sangat popular di kalangan etnik Bajau Laut dan entik Suluk di Sabah, khususnya di kawasan pantai timur seperti daerah Semporna, Lahad Datu, dan Sandakan. Hidangan ini berfungsi sebagai pengganti nasi dan sering menjadi makanan ruji bagi kedua-dua etnik ini. Putu dihasilkan sepenuhnya daripada ubi kayu yang diparut halus, kemudian diperah untuk membuang lebihan airnya di mana proses ini dilakukan untuk mendapatkan ‘Tepung Panggih’ sebelum dikukus sehingga masak menggunakan alat pengukus yang dikenali sebagai ‘Pamutuhan’ ataupun boleh menggunakan alat pengukus yang lain (Gundah Arakani, 2024).

Foto 1: Pamutuhan

Sumber: Ihsan Penulis, 2024

Proses ini menghasilkan tekstur yang sedikit kenyal dan melekit. Biasanya, putu dimakan bersama pelbagai jenis makanan laut seperti ikan bakar, Ampap, Sagol (masakan ikan beraroma kunyit), Tayum (landak laut), atau Kima (kerang laut), yang merupakan hidangan tradisional etnik Bajau Laut dan etnik Suluk.

Foto 2: Putu/Piutu

Sumber: Ihsan Penulis, 2024

Menurut tradisi, putu merupakan salah satu makanan yang dihidangkan semasa majlis-majlis keramaian, jamuan, atau sebagai sarapan pagi dan kudapan petang. Penggunaan ubi kayu sebagai bahan asas memberi keunikan kepada hidangan ini kerana ia melambangkan sumber makanan tradisional yang mudah didapati di kawasan pedalaman dan pesisir pantai. Secara keseluruhan, putu atau piutu bukan sahaja makanan biasa, tetapi juga satu cara etnik Bajau Laut dan etnik Suluk mengekalkan warisan dan identiti budaya mereka dalam sajian makanan harian.

Fungsi dan Peranan

Busana/ Aksesori

Peralatan/ Bahan-Bahan

● 3 batang ubi kayu

● ½ sudu garam

● ½ air

Kaedah / Cara Penyediaan/ Cara Persembahan

1. Kupas kulit ubi kayu dan potong kepada bahagian-bahagian kecil supaya mudah diparut.

2. Parut ubi kayu sehingga halus.

3. Perah parutan ubi kayu menggunakan kain bersih untuk mengeluarkan lebihan air dan kanjinya. Proses ini akan menghasilkan tepung yang dipanggil ‘tepung panggih’.

4. Taburkan garam secukup rasa ke dalam tepung panggih yang telah diperah tadi.

5. Masukkan tepung panggih ke dalam pengukus dan bentukkan ia menjadi bulat atau kepingan rata.

6. Kukus adunan tersebut sehingga masak (lebih kurang 30 minit) sehingga putu menjadi kenyal dan masak sempurna.

7. Angkat dan hidangkan putu/piutu bersama lauk-pauk.

Tokoh dan Pencapaian

Gundah binti Arakani. 93 tahun. Kampung Kabogan Baru, Semporna, Sabah. 1 Oktober 2024.